मतदारांची जागरूकताच लोकशाहीची क्रूरचेष्टा थांबवू शकते ...

                  सध्या राजकारणात जे पक्षांतरे  'चालू ' आहे त्यास केवळ आणि केवळ लोकशाहीची क्रूर चेष्टाच म्हणावी लागेल . त्यास धूर्त राजकारण ,चाणक्य नीती , कालसुसंगत तडजोडी अशी गोंडस नावे दिली जात असली तरी वर्तमानातील 'चालू ' प्रकार म्हणजे एक प्रकारे लोकशाहीचा गळा घोटण्याचाच प्रकार ठरतो .

     भले ही  अशा 'चालूपणा ' मुळे एखाद्या राजकीय पक्षास यश मिळेल ,सत्ता मिळू शकेल पण त्यातून लोकशाहीच्या अस्तित्वास , मतदारांच्या विश्वासास नख लागले जात आहे आणि हा अतिशय गंभीर प्रकार आहे .

       " स्वार्थ .. स्वार्थ आणि स्वार्थ " हाच भारतातील सर्व राजकीय व्यक्ती -पक्षाचे ध्येय आहे हेच गेल्या काही दिवसातील घाऊक पक्षांतरावरून अधोरेखीत होते . 

    विधिनिषेधशून्य राजकारणाचा वीट आला आहे आणि त्यामुळे भारतात कुठल्याही राजकीय पक्ष 'पार्टी विथ डिफरंन्स ' नाही हे पुन्हा पुन्हा दिसून येते आहे . 

    अर्थातच यास केवळ राजकीय व्यक्ती ,पक्ष जबाबदार आहेत असे म्हटले तर ती स्वतःचीच फसवणूक ठरू शकते कारण यास राजकरण्या इतकेच भारतीय मतदार देखील जबाबदार आहेत .

    'सुज्ञ मतदार'  हा लोकशाहीचा पाया असतो आणि तोच पाया आज ढिसूळ झालेला असल्यामुळे भारतात लोकशाही खऱ्या अर्थाने रुजू शकली नाही . नागरीकांचा कुठल्याच राजकीय पक्षाला धाक उरलेला नसल्यामुळे जनतेचा विरोध डावलून 'माहिती अधिकार दुरुस्ती ' सारखे निर्णय जनतेवर लादले जाताना दिसतात .

   एखादी गोष्ट सातत्याने घडत गेली की  त्यावर जनतेचा विश्वास बसतो या नियमानुसार स्वातंत्र्योत्तर काळात सर्वच नेते , मंत्री , राजकीय पक्ष जनतेची दिशाभूल ,फसवणूक करताना दिसतात आणि त्यामुळेच 'राजकारण हे असेच असते ,,राजकीय मंडळी देखील अशीच असतात हे नागरीकांनी गृहीत धरले आणि नेत्यांनी मतदारांना गृहीत धरलेले असल्यामुळे लोकशाहीचे अध:पतन होते आहे 

  .  भारताचे आणखी एक दुखणे म्हणजे गल्ली पासून दिल्ली पर्यंत प्रत्येक जण दुसऱ्याला सुधारावयाचा प्रयत्न करत असतो . वास्तवात कुठलाही अपेक्षीत  स्वप्नपूर्ती साठी खरी गरज असते ती सर्वप्रथम स्वतःत बदल करण्याची . आणि आता वेळ आली आहे ती आधी मतदारांनी बदलण्याची व त्यातून राजकीय व्यक्ती व पक्षांना बदलवण्याची .

      का वागतात हि राजकीय मंडळी इतक्या निर्ढावल्यासारखे ? याचे एकमेव आणि एकमेव उत्तर आहे 'देशातील अंध मतदार , व्यक्ती -राजकीय पक्षांचे अंध भक्त ' . या आंधळ्या मतदारांमुळेच लोकशाहीसमोर अंधार निर्माण झाला आहे .

 सध्या जे काही चालू आहे तो आहे 'लोकशाहीचा खून '. कुठलाही मतदार जेंव्हा निवडणूकीत आपले मतदान करत असतो ते त्या राजकीय पक्षांचे ध्येय धोरणे पाहून .  उमेदवाराला , राजकीय पक्षाला नाकारत असतो ते देखील त्या व्यक्तीचे ,पक्षाचे ध्येय -धोरणे-कार्यसंस्कृती पाहूनच . त्यामुळे ज्या व्यक्तींना , पक्षाला मतदारांनी नाकारले आहे त्याच व्यक्तींना ज्या पक्षाचे सध्या मार्केट जोरात आहे त्या पक्षाने आयात करून निवडणुकीत मतदान मागणे व मतदारांनी अशा मागणीला भीक घालत केवळ पक्षाचे चिन्ह पाहून अंधपणे मतदान करणे हा लोकशाहीचा खूनच ठरतो  .

    मतदार राजा जागा हो ! डोळस हो !! सुज्ञ हो !!! लोकशाही भारतात खऱ्या अर्थाने रुजवायची असेल , व्यक्तीशाही , पक्षशाहीला गाडावयाचे असेल तर  मतदारांनी स्वतःला बदलवणे गरजेचे आहे . 

     भविष्यात निर्धांर करणे गरजेचे आहे की , मी जात -पात -धर्म -गावकी -भावकी -पक्ष  यासम गोष्टींच्या आहारी जाणार नाही , भावनेने मतदान करणार नाही . 

   ज्या व्यक्ती सातत्याने केवळ आणि केवळ आपल्या स्वार्थासाठी , आपली काळी संपत्ती शाबूत ठेवण्यासाठी , आपल्या गैरकृत्यांना अभय मिळण्यासाठी पक्षांतर करतात त्यांना मतदान करणार नाही व त्याच बरोबर 'आयाराम -गयाराम 'संस्कृतीला खतपाणी घालणाऱ्या पक्षाला देखील धडा शिकवील व भविष्यात मतदारांना गृहीत धरून राजकरण करणाऱ्याला चपराक बसेल अशाच प्रकारे मतदान करेल अशी शपथ घेणे काळाची गरज आहे .

       नेते मंडळी जनहिताची ,लोकसेवेची शपथ घेतात पण त्या शपथेचा अंगीकार करत नाहीत . यावर मात करण्यासाठी भारतीय मतदारांनी आपले 'मत ' या लोकशाहीतील सर्वात प्रभावी आयुधाचा वापर करायला हवा .  केवळ स्वतःच्या स्वार्थासाठी मतदारांचा विश्वासघात करणाऱ्या व्यक्तीला मतदान करावयाचे नाही हा वजरनिर्धार प्रत्येक मतदाराने करत ,अगदी ग्रामपंचायती पासून याची अंमलबजाणी करायला हवी .

    जो पर्यंत भारतीय मतदार जागा होत नाही , निवडणुकीतील मतदानाचा सुयोग्य पणे  वापर करत नाही  तो पर्यँत कुठलाही पक्ष सत्तेत आला तरी नागरीकांच्या आयष्यात बदल घडणार नाही हे नागडे सत्य आहे . 

    केवळ सोशल मीडियावर राजकीय मंडळींवर आगडपाखड करून , माध्यमातून त्यांना दोष देऊन काहीच फरक पडणार नाही कारण सर्वच राजकीय पक्षांनी आजवरच्या अनुभवातून मतदारांना गृहीत धरलेले आहे .

    राजकीय पुढारी ,नेतृत्व -पक्षांच्या जनतेला गृहीत धरण्याचा प्रवृत्तीला जो पर्यंत चपराक दिली जात नाही , स्वातंत्र्यतोत्तर केवळ वर्षांची वाढ होत जाईल , जनतेच्या जीवनदर्जात मात्र वाढ होणार नाही .  चला ! आधी आपण बदलू यात ! जनतेला गृहीत धरून होणारी लोकशाहीची वाट  आपोआप बदलेल .

             अर्थातच आपण बदलवून आपण राजकीय पक्षांना देखील बदलण्यास भाग पाडू शकतो . जे काही बोटावर मोजता येतील अशी राजकारणातील संवेदनशील मंडळी आहेत त्यांना एकच आवाहन आहे की , एखाद्या पक्षाच्या बॅनरखाली निवडून आल्यानंतर त्या व्यक्तीला किमान त्याचा त्या निवडणुकीतील कालावधी संपत नाही तोपर्यंत 'पक्षांतर ' करता येणार नाही, अशा नियमासाठी आग्रह धरा  .

 निवडून आल्यानंतर पक्षांतर करणे हा त्या त्या मतदारांच्या विश्वासाचा खूनच आहे . एका पक्षातून दुसऱ्या पक्षात जाणाऱ्या व्यक्तीला त्या त्या पक्षात गेल्यानंतर किमान ५ वर्षाचे सदस्यत्व पूर्ण केल्यानंतरच निवडणूक लढवता येईल असा कायदा करणे गरजेचे आहे . त्यासाठी देशात परिवर्तन घडवू इच्छिणाऱ्या सामाजिक संघटनांनी न्यायालयीन लढाई लढणे नितांत आवश्यक आहे . भारतीय निवडणूक प्रक्रिया शुद्ध झाली की  देश आपोआप बदलेल . देशातील अनागोदीचे प्रमुख कारण हे 'सदोष निवडणुका ' आहे व त्यात बदल व्हायलाच हवा . या सर्व बदलासाठी मतदारांनी बदलणे गरजेचे आहे . राजकारणातील 'अर्थपूर्ण ' घाऊक आयात -निर्यात थांबवायची असेल तर पक्षांतर करणाऱ्यांना निवडूनच देऊ नका . जे नागरीक  म्हणून तुमच्या हातात आहे ते करा , केवळ दुसऱ्या कडून बदलाची अपेक्षा करणे हे स्वतःचीच फसवणूक ठरते .

            खरे तर हा मुद्दा जनता व देशहिताच्या दृष्टीने अतिशय संवेदनशील आहे म्हणून देशहितासाठी  लढणाऱ्या संघटनांनी या संदर्भात न्यायालयात जनहित याचिका टाकणे काळाची गरज ठरते . … पण सर्वात महत्वाचा आणि आपल्या हातात असणारा मार्ग म्हणजे .. लोकशाहीचा खून टाळण्यासाठी मतदारांनी स्वतः 'जागृत ' होण्याची गरज आहे ..

सुधीर लक्ष्मीकांत दाणी , बेलापूर , नवी मुंबई . ९८६९ २२ ६२ ७२ danisudhir@gmail.com